Το διαβητικό πόδι (σύνδρομο διαβητικού ποδιού, DFS) είναι μια επιπλοκή του σακχαρώδη διαβήτη κατά την οποία εμφανίζονται πυώδεις-νεκρωτικές και μη πυώδεις βλάβες των ποδιών. Με βαθιές πυώδεις-νεκρωτικές βλάβες ιστού, ο κίνδυνος υψηλών ακρωτηριασμών των κάτω άκρων είναι 30-70%, και η θνησιμότητα λόγω ανάπτυξης γάγγραινας είναι 20-30%.
Σχεδόν το 25% των διαβητικών πάσχει από σύνδρομο διαβητικού ποδιού.
Τι είναι το διαβητικό πόδι;
Ο σακχαρώδης διαβήτης (ΣΔ) είναι μια σοβαρή χρόνια νόσος που αναπτύσσεται ως αποτέλεσμα απόλυτης ή σχετικής ανεπάρκειας της ορμόνης ινσουλίνης. Μία από τις πιο σοβαρές επιπλοκές του διαβήτη είναι οι διαταραχές του κυκλοφορικού και της νεύρωσης.
Οι διαταραχές του κυκλοφορικού οδηγούν σε:
- στη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, η οποία οδηγεί σε τύφλωση.
- στη διαβητική νεφροπάθεια, η οποία είναι ένας από τους κύριους παράγοντες στην ανάπτυξη νεφρικής βλάβης τελικού σταδίου·
- διαβητική μυοκαρδιοπάθεια, η οποία προκαλεί θάνατο στο 20-25% των ασθενών με διαβήτη.
- για τη διαβητική νευροπάθεια και την αγγειοπάθεια, που παίζουν σημαντικό ρόλο στην παθογένεση του συνδρόμου του διαβητικού ποδιού (DFS).
Σύμφωνα με τον ορισμό του ΠΟΥ, το σύνδρομο διαβητικού ποδιού (DFS) είναι μια λοίμωξη, έλκος ή/και καταστροφή εν τω βάθει ιστού που σχετίζεται με νευρολογικές διαταραχές και μείωση της κύριας ροής αίματος στις αρτηρίες των κάτω άκρων ποικίλης βαρύτητας. Το σύνδρομο περιλαμβάνει επίσης μη πυώδη βλάβη στα πόδια ως αποτέλεσμα οστικής καταστροφής - διαβητική οστεοαρθροπάθεια.
Οι πυώδεις-νεκρωτικές διεργασίες των κάτω άκρων που σχετίζονται με το DFS οδηγούν σε ακρωτηριασμούς 20-40 φορές συχνότερα από ό, τι σε ασθενείς χωρίς διάγνωση σακχαρώδη διαβήτη. Γάγγραινα αναπτύσσεται στο 7-11% των περιπτώσεων.
Σχεδόν το 25% των διαβητικών πάσχει από σύνδρομο διαβητικού ποδιού.
Η πλειονότητα των ασθενών με σύνδρομο διαβητικού ποδιού είναι ηλικιωμένοι άνω των 60 ετών με μια σειρά από χρόνιες παθήσεις (αποφρακτική αθηροσκλήρωση - 61-70%, στεφανιαία νόσος - περισσότερο από 67%, αρτηριακή υπέρταση - 38, 5%). Εκδηλώσεις βλαβών οργάνων (αμφιβληστροειδοπάθεια – 37, 5%, νεφροπάθεια – 62, 5%).
Συμπτώματα του συνδρόμου του διαβητικού ποδιού
Τα εμφανή σημάδια του διαβητικού ποδιού στον σακχαρώδη διαβήτη μπορεί να μην εμφανιστούν για αρκετά χρόνια.
Τα ακόλουθα συμπτώματα πρέπει να σας προειδοποιούν:
- χωλότητα;
- πρήξιμο και πρήξιμο των ποδιών.
- Αίσθημα βάρους στα πόδια κατά το περπάτημα.
- μούδιασμα των ποδιών?
- ξηρό δέρμα των κάτω άκρων?
- βαθιές ρωγμές στο πόδι - μολύνονται και χρειάζονται πολύ χρόνο για να επουλωθούν.
- η εμφάνιση μικρών εξανθημάτων ή πληγών.
- Αίσθημα θερμότητας στα πόδια όταν αγγίζονται.
- Συχνοί κάλοι και φουσκάλες.
- Αλλαγή στο χρώμα των ποδιών – ερυθρότητα, μπλε, ωχρότητα. Η ερυθρότητα στην περιοχή του τραύματος είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη - υποδηλώνει μόλυνση.
Τα διαβητικά πόδια φαίνονται διαφορετικά για τον καθένα. Τις περισσότερες φορές το άκρο είναι έντονο κόκκινο με κάλους και μικρές πληγές. Μερικές φορές τα κιτρινισμένα νύχια που μεγαλώνουν προς τα μέσα τραβούν την προσοχή σας. Το πόδι σταματά να ιδρώνει.
Καθώς η κατάσταση επιδεινώνεται, η κλινική εικόνα επιδεινώνεται. Εμφανίζονται συγκεκριμένα συμπτώματα. Το νευροπαθητικό διαβητικό πόδι χαρακτηρίζεται από σταθερό αρτηριακό παλμό, αυξημένο κατώφλι πόνου και καμία αλλαγή στο χρώμα του δέρματος. Το ισχαιμικό διαβητικό πόδι εμφανίζεται με νέκρωση του ποδιού και των δακτύλων, χλωμό δέρμα, αρτηριακή ανεπάρκεια και κρύα άκρα. Στη μικτή μορφή αναπτύσσεται οστεοαρθρίτιδα και αρθρίτιδα, αλλά ο ασθενής δεν εμφανίζει δυσάρεστες επιπτώσεις. Τα εξαρθρήματα της άρθρωσης είναι πιθανά, αλλά λόγω χαμηλής ευαισθησίας ο ασθενής δεν αισθάνεται καμία αλλαγή. Ένα σπασμένο οστό ξύνει το δέρμα, οδηγώντας σε δευτερογενή μόλυνση.
Τύποι διαβητικού ποδιού
Υπάρχουν διάφορες μορφές της νόσου:
- Νευροπαθητικός. Πιο συχνά διαγιγνώσκεται. Συνδέεται με παραμόρφωση του νευρικού συστήματος. Η ευαισθησία των άκρων είναι τόσο μειωμένη που ο ασθενής δεν αισθάνεται άγγιγμα, πόνο από σκάσιμο των ποδιών και βήματα με έλκη στο πέλμα. Έλκη με λείες άκρες. Αισθάνεται ζεστό στην αφή.
- Ισχαιμική. Συνδέεται με αλλαγές στην κυκλοφορία του αίματος στα άκρα. Χαρακτηριστικά είναι η ψυχρότητα στα πόδια, ο έντονος πόνος στα πόδια κατά το περπάτημα, το πρήξιμο των μυών της γάμπας και των αστραγάλων. Τα έλκη είναι κουρελιασμένα και βρίσκονται ανάμεσα στα δάχτυλα.
- Νευροισχαιμικό. Διαφορετικά ονομάζεται μικτή. Η πιο επικίνδυνη μορφή διαβητικού ποδιού, καθώς η κυκλοφορία του αίματος και οι λειτουργίες του περιφερικού νευρικού συστήματος επηρεάζονται ταυτόχρονα.
Στάδια ανάπτυξης
Το σύνδρομο εμφανίζεται διαδοχικά και αναπτύσσεται με τρόπο σαν χιονοστιβάδα. Με το νέο στάδιο, τα νέα συμπτώματα γίνονται πιο έντονα.
Οι φάσεις της ροής είναι:
- Αρχική φάση. Το σχήμα του ποδιού αλλάζει, το οστό παραμορφώνεται και σχηματίζονται φουσκάλες και κάλοι.
- Πρώτο στάδιο. Τα έλκη σχηματίζονται στην επιφάνεια του δέρματος, αλλά η δομή των υποδόριων δομών δεν αλλάζει.
- Δεύτερος όροφος. Τα έλκη βαθαίνουν στο δερματικό στρώμα του δέρματος, των μυών, των τενόντων και των αρθρώσεων.
- Τρίτη ενότητα. Το έλκος βαθαίνει στον οστικό ιστό. Εμφανίζεται απόστημα και οστεομυελίτιδα.
- Τέταρτο στάδιο. Μια περιορισμένη γάγγραινα σχηματίζεται στο υποστηρικτικό τμήμα του ποδιού. Το άκρο μαυρίζει από τις άκρες των δακτύλων και μετά. Η πληγείσα περιοχή έχει λείες και καθαρές άκρες. Είναι δυνατή η διάσωση του άκρου μέσω χειρουργικής επέμβασης.
- Πέμπτο στάδιο. Η περιοχή της γάγγραινας αυξάνεται. Η παθολογική διαδικασία μετατοπίζεται στο κάτω πόδι. Αναπτύσσεται νέκρωση ιστού. Η καταστροφή είναι μη αναστρέψιμη, επομένως η μόνη επιλογή είναι ο ακρωτηριασμός.
Αιτίες και παράγοντες κινδύνου για SDS
Οι κύριοι παράγοντες που οδηγούν σε βλάβη στα κάτω άκρα στον σακχαρώδη διαβήτη είναι:
- διαβητική αγγειοπάθεια (βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία).
- περιφερική διαβητική νευροπάθεια;
- Παραμόρφωση των ποδιών με το σχηματισμό ζωνών υψηλής πίεσης (διαβητική οστεοαρθροπάθεια).
- Μόλυνση κατεστραμμένου ιστού.
Διαβητική αγγειοπάθεια
Προσβάλλονται τόσο τα μεγάλα αγγεία (μακροαγγειοπάθεια) όσο και τα αγγεία του συστήματος μικροκυκλοφορίας (μικροαγγειοπάθεια). Η υποξία των ιστών δημιουργεί συνθήκες για το σχηματισμό νέκρωσης και γάγγραινας.
Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη μικρο- και μακροαγγειοπαθειών είναι η υπεργλυκαιμία, η αντίσταση στην ινσουλίνη και η υπερινσουλιναιμία, η υπερ- και δυσλιπιδαιμία, η αρτηριακή υπέρταση, η αυξημένη πήξη του αίματος και η συσσώρευση αιμοπεταλίων, η μειωμένη ινωδόλυση και η διαταραχή της αγγειακής ενδοθηλιακής λειτουργίας.
Διαβητική νευροπάθεια
Η διαβητική νευροπάθεια είναι βλάβη στο κεντρικό και περιφερικό νευρικό σύστημα λόγω σακχαρώδους διαβήτη, που επηρεάζει τις αισθητήριες και κινητικές ίνες.
Η μειωμένη αισθητηριακή ευαισθησία στη νευροπάθεια δεν επιτρέπει την επαρκή αξιολόγηση του κινδύνου ενός επιβλαβούς παράγοντα: στενά παπούτσια, ξένο σώμα, υψηλή θερμοκρασία κ. λπ. Το συνεχές τραύμα σε φόντο μειωμένης επουλωτικής ικανότητας και μειωμένης μικροκυκλοφορίας συμβάλλει στον σχηματισμό τροφικών ελκών.
Η κινητική νευροπάθεια οδηγεί σε προοδευτική ατροφία των μυών των κάτω άκρων, παραμόρφωση του ποδιού και αλλαγές στα σημεία στήριξης του. Τα αιματώματα σχηματίζονται σε νέες βάσεις, με αποτέλεσμα τη δημιουργία έλκους και τη μόλυνση του.
Διαβητική οστεοαρθροπάθεια
Η διαβητική οστεοαρθροπάθεια (DOAP, πόδι Charcot) είναι μία από τις όψιμες επιπλοκές του σακχαρώδους διαβήτη. Πρόκειται για την προοδευτική καταστροφή μιας ή περισσότερων αρθρώσεων του αστραγάλου λόγω νευροπάθειας. Το DOAP οδηγεί σε ανατομική καταστροφή της οστικής-συνδετικής συσκευής του ποδιού, παραμορφώσεις του ποδιού και ανάπτυξη ελκωτικών ανωμαλιών.
Επιπλέον, οι προδιαθεσικοί παράγοντες περιλαμβάνουν:
- μυκητίαση. Οι μυκητιασικές ασθένειες επιταχύνουν την εξάπλωση των ελκών σε βαθύτερα στρώματα του δέρματος.
- Εσωτερικά νύχια. Εάν το πεντικιούρ δεν γίνει σωστά, η αιχμηρή άκρη του νυχιού μεγαλώνει στο δέρμα και μολύνει τον ιστό.
Οι παράγοντες κινδύνου στους διαβητικούς αυξάνονται εάν υπάρχουν ταυτόχρονες ασθένειες ή οι ακόλουθες ασθένειες:
- Αγγειακές παθήσεις - κιρσοί, θρόμβωση.
- το πόδι έχει παραμορφωθεί – πλατυποδία ή βλαϊκός χαλασμός.
- κατάχρηση αλκοόλ ή νικοτίνης.
- Φορώντας στενά παπούτσια με άβολα κράτημα. Για το λόγο αυτό, η κατάσταση του διαβητικού ποδιού συχνά επιδεινώνεται. Σχηματίζονται κάλοι ή φουσκάλες νερού. Αν το σκίσεις, μια πληγή θα μείνει πίσω. Το να φοράτε παπούτσια αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης και εξίδρωσης.
Οι ενδοκρινολόγοι διαφοροποιούν τρεις ομάδες ασθενών. Η πρώτη ομάδα περιλαμβάνει διαβητικούς των οποίων ο αρτηριακός παλμός στο πόδι δεν αλλάζει και η ευαισθησία τους παραμένει. Η δεύτερη ομάδα περιλαμβάνει ασθενείς με παραμορφώσεις του ποδιού, έλλειψη σφυγμού στο υποστηρικτικό τμήμα του ποδιού και μειωμένη ευαισθησία. Η τρίτη ομάδα περιλαμβάνει ασθενείς με ιστορικό ακρωτηριασμών.
Η πιθανότητα εμφάνισης του συνδρόμου είναι μεγαλύτερη σε διαβητικούς με στεφανιαία νόσο, αγγειακή αθηροσκλήρωση, υπερλιπιδαιμία και περιφερική πολυνευροπάθεια.
Οι κίνδυνοι του διαβητικού ποδιού
Το διαβητικό πόδι στον διαβήτη είναι επικίνδυνο γιατί αναπτύσσεται λανθάνουσα στο πρώτο στάδιο. Ο ασθενής δεν αισθάνεται αλλαγές, δεν υπάρχουν εξωτερικά συμπτώματα, δεν υπάρχει πόνος. Αυτό εξηγείται από τον θάνατο των νευρικών απολήξεων του αστραγάλου. Σταδιακά η νόσος επιδεινώνεται και σε μεταγενέστερα στάδια, όταν η φαρμακευτική θεραπεία παραμένει αναποτελεσματική, τα συμπτώματα αυξάνονται. Εάν ο ασθενής καθυστερήσει να πάει στον γιατρό, υπάρχει κίνδυνος γάγγραινας. Για το λόγο αυτό γίνεται χειρουργική επέμβαση, συμπεριλαμβανομένου του ακρωτηριασμού του άκρου.
Το νευροπαθητικό διαβητικό πόδι είναι το πιο επικίνδυνο. Εάν προκύψουν επιπλοκές, η κυτταρίτιδα αναπτύσσεται γρήγορα.
διάγνωση
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε εάν πάσχετε από διαβητικό πόδι είναι να κλείσετε ένα ραντεβού με το γιατρό σας. Ένας ενδοκρινολόγος και ένας νευρολόγος διαγιγνώσκουν την ασθένεια και συνταγογραφούν συντηρητική θεραπεία. Ένας ποδίατρος θα σας βοηθήσει να βελτιώσετε την εμφάνιση των ποδιών σας.
Στο ραντεβού, ο ειδικός πραγματοποιεί τεστ ευαισθησίας και ψηλάφηση, μετράει την οξυαιμοσφαιρίνη στο αίμα, καταγράφει την παρουσία τραυμάτων και ρωγμών στα πόδια και ακούει τη ροή του αίματος στις αρτηρίες του ποδιού για να ανιχνεύσει παθολογικούς ήχους.
Απαιτείται πλήρης εξέταση για τη διάγνωση:
- Ακτινογραφία για την αξιολόγηση της κατάστασης των οστών.
- Εξέταση αίματος για τον προσδιορισμό της φλεγμονής και των επιπέδων γλυκόζης
- Dopplerography και υπερηχογράφημα για τη μελέτη της κατάστασης των αρτηριών και των φλεβών και τον προσδιορισμό της θέσης απόφραξης των αιμοφόρων αγγείων.
- Αγγειογραφία αντίθεσης με ακτίνες Χ για τη γενική εκτίμηση της κατάστασης της ροής του αίματος στα κάτω άκρα.
Θεραπεία του συνδρόμου του διαβητικού ποδιού
Στο σπίτι, η θεραπεία αποτελείται από αντιβιοτική θεραπεία, ανακούφιση από τον πόνο, ομαλοποίηση των επιπέδων γλυκόζης και τοπική θεραπεία. Εάν ο ασθενής αναζητήσει ιατρική βοήθεια στο τρίτο στάδιο ή αργότερα, συνταγογραφείται χειρουργική θεραπεία.
Μέθοδοι συντηρητικής θεραπείας της γάγγραινας του διαβητικού ποδιού:
- τοπική θεραπεία - τα έλκη αντιμετωπίζονται με αντισηπτικά ή βακτηριοκτόνα μαντηλάκια πολλές φορές την ημέρα.
- λήψη αντιβιοτικών για την καταπολέμηση λοιμώξεων.
- λήψη φαρμάκων για κανονική κυκλοφορία του αίματος.
- αναλγητικά για την ανακούφιση του πόνου?
- Λήψη διουρητικών, ανταγωνιστών ασβεστίου και αναστολέων ΜΕΑ για την ομαλοποίηση της αρτηριακής πίεσης.
Για την καταπολέμηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα στον διαβήτη τύπου 1, η δόση της ινσουλίνης προσαρμόζεται· στον διαβήτη τύπου 2, συνταγογραφείται θεραπεία με ινσουλίνη.
Εάν τα έλκη του διαβητικού ποδιού έχουν εισβάλει στα αιμοφόρα αγγεία ή στα οστά, συνταγογραφείται χειρουργική επέμβαση. Οι χειρουργικές μέθοδοι είναι οι εξής:
- Αγγειοπλαστική. Ο χειρουργός αποκαθιστά την κυκλοφορία του αίματος μέσω της αγγειοπλαστικής. Η ροή του αίματος μέσω της παρακέντησης της αρτηρίας αποκαθίσταται. Αυτό σας επιτρέπει να περισώσετε το άκρο και να αφαιρέσετε τις πληγείσες γαγγραινώδεις περιοχές.
- Νεκτομή. Εάν η περιοχή του νεκρού ιστού είναι μόνο μερικά εκατοστά, ο γιατρός θα αφαιρέσει τις πληγείσες περιοχές, συμπεριλαμβανομένου του υγιούς ιστού.
- Ενδαρτηρεκτομή. Χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση ενός θρόμβου αίματος από μια αρτηρία και την αποκατάσταση της φυσιολογικής ροής του αίματος μέσω της αρτηρίας. Ο χειρουργός αφαιρεί το ανασταλτικό υλικό από το εσωτερικό της αρτηρίας καθώς και οποιαδήποτε αθηρωματική πλάκα.
- Αυτοφλεβική εκτροπή. Ο χειρουργός δημιουργεί μια πρόσθετη σωληνοειδή γραμμή αίματος για να επιτρέψει τη ροή του αίματος στο πόδι.
- Stent αρτηριών των ποδιών. Εάν ο υπέρηχος έδειξε πρόσφυση των τοιχωμάτων των αγγείων, ο γιατρός εγκαθιστά ειδικά δίκτυα στην αρτηρία του ποδιού, τα οποία επεκτείνουν τον αυλό των φλεβών.
Συστάσεις για ασθενείς
Η θεραπεία είναι αποτελεσματική μόνο εάν σταθεροποιηθεί ο διαβήτης και διατηρηθούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
Για να ομαλοποιήσετε τα επίπεδα σακχάρου, είναι σημαντικό να ακολουθείτε μια δίαιτα. Πρέπει να εγκαταλείψετε τους γρήγορους υδατάνθρακες και να αυξήσετε την κατανάλωση φυτικών τροφών. Η ζάχαρη αντικαθίσταται από φρουκτόζη.
Η φροντίδα των διαβητικών ποδιών για τον σακχαρώδη διαβήτη συνίσταται στα εξής:
- Καθημερινή ενυδάτωση του δέρματος των ποδιών για την αποφυγή ρωγμών.
- Φορώντας παπούτσια με ορθοπεδικούς πάτους. Τα παπούτσια πρέπει να έχουν άκαμπτη, άκαμπτη σόλα, μαλακή σόλα μήκους ίντσας και λοξότμητη μπροστινή άκρη της φτέρνας. Εάν έχετε πρησμένα άκρα, καλό είναι να επιλέξετε παπούτσια με κορδόνια για να προσαρμόσετε το πλάτος. Δεν συνιστάται να φοράτε τα ίδια παπούτσια. Οι πάτοι πρέπει να αλλάζονται κάθε δύο μέρες και τα ίδια τα παπούτσια να αερίζονται.
- Ένα περιποιημένο πεντικιούρ. Είναι απαραίτητο να μην κόψετε τα νύχια στη ρίζα, αλλά να υποχωρήσετε μερικά χιλιοστά. Ολοκληρώστε τις διαδικασίες με κατάθεση.
Εάν είστε άρρωστοι, απαγορεύεται:
- Περπατήστε ξυπόλητοι ακόμα και όταν οι πληγές έχουν επουλωθεί. Πρέπει να φοράτε κάλτσες και καλσόν από φυσικά υφάσματα, τα οποία επιλέγονται ανάλογα με το μέγεθος. Δεν πρέπει να ασκείτε πίεση στα άκρα.
- Πηγαίνετε για μια μεγάλη βόλτα στο κρύο. Το κρύο προκαλεί αγγειοσύσπαση και κακή θρέψη στα άκρα.
- Τρίψτε και αχνίστε τα πόδια σας, χρησιμοποιήστε ένα μαξιλάρι θέρμανσης για να ζεσταθείτε.
- Καλύψτε τις πληγές με έναν επίδεσμο.
πρόληψη
Κατά τη διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη, πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην πρόληψη του συνδρόμου.
Επειδή όταν η ευαισθησία των ποδιών μειώνεται, θα πρέπει να εξετάζετε τα πόδια καθημερινά και να αντιμετωπίζετε προσεκτικά τις τραυματισμένες περιοχές με αντισηπτικά και μαλακτικά για να αποτρέψετε την ανάπτυξη μολυσματικής διαδικασίας.
Είναι σημαντικό να παρακολουθείτε την υγιεινή των ποδιών για να αποφύγετε την εμφάνιση κάλων, ρωγμών, εκδορών και ξηρών επιθεμάτων δέρματος.
Επιλέξτε παπούτσια με άνετο τελευταίο που δεν περιορίζει τα πόδια σας.